Skip to Content
👋 欢迎来到考研学堂! 了解详情

七、可逆矩阵

1. 定义

【定义2.1】\(A\)\(n\) 阶矩阵,如果存在 \(n\) 阶矩阵 \(\pmb{H}\),使得 \(AH = E\)\(HA = E\),则称 \(A\) 为可逆矩阵。此时 \(\pmb{H}\) 是唯一的,称为 \(A\) 的逆矩阵,记作 \(A^{-1}\)

2. 矩阵可逆性的判别

\(n\) 阶矩阵 \(A\) 可逆 \(\Leftrightarrow |A|\neq 0\)

\(\Leftrightarrow AX = \beta\) 唯一解;\(AX = 0\) 只有零解。

\[\Leftrightarrow \mathrm {r} (A) = n.\]

\(\Leftrightarrow 0\) 不是 \(A\) 的特征值。

3. 可逆矩阵的作用

  1. 如果 \(A\) 可逆,则 \(A\) 在乘法中有消去律:

    • \(AB = 0\Rightarrow B = 0;AB = AC\Rightarrow B = C.\) (左消去律)
    • \(BA = 0 \Rightarrow B = 0; BA = CA \Rightarrow B = C\) (右消去律)
  2. 等式两边都在同侧乘一个可逆矩阵是恒等变形:如果 \(A\) 可逆,

    \[A B = A C \Leftrightarrow B = C. \quad B A = C A \Leftrightarrow B = C.\]
  3. 乘法中保持秩:如果 \(A\) 可逆,\(\mathrm{r}(AB) = \mathrm{r}(B), \mathrm{r}(BA) = \mathrm{r}(B)\)

4. 可逆矩阵的性质

  1. 如果 \(A\)\(B\) 都是 \(n\) 阶矩阵,则 \(AB = E \Leftrightarrow BA = E\)

    即只要 \(AB = E\),则 \(\mathbf{A}\)\(\pmb{B}\) 都可逆并且互为逆矩阵。

  2. 对于两个 \(n\) 阶矩阵 \(\mathbf{A}\)\(\mathbf{B}\)

    \(A\)\(B\) 都可逆 \(\Leftrightarrow AB\) 可逆,并且 \((AB)^{-1} = B^{-1}A^{-1}\)

  3. 如果 \(A\) 可逆,则 \(A^{\mathrm{T}}, cA (c \neq 0)\)\(A^{k}\) 都可逆,并且

    \[\left(\boldsymbol {A} ^ {\mathrm {T}}\right) ^ {- 1} = \left(\boldsymbol {A} ^ {- 1}\right) ^ {\mathrm {T}}, \quad (c \boldsymbol {A}) ^ {- 1} = c ^ {- 1} \boldsymbol {A} ^ {- 1}, \quad \left(\boldsymbol {A} ^ {k}\right) ^ {- 1} = \left(\boldsymbol {A} ^ {- 1}\right) ^ {k}.\]

5. 逆矩阵的计算

  1. 初等变换法:\(A^{-1}\) 就是矩阵方程 \(AX = E\) 的解,于是得到计算 \(A^{-1}\) 的初等变换法:

    \[(\boldsymbol {A} \mid \boldsymbol {E}) \rightarrow (\boldsymbol {E} \mid \boldsymbol {A} ^ {- 1}).\]
  2. 伴随矩阵法:\(A^{-1} = \frac{A^{*}}{|A|}\)

    【注】 伴随矩阵法计算量大,当阶数大于2时建议不要用。

6. 几个常见矩阵的逆矩阵

  1. 对角矩阵可逆 \(\Leftrightarrow\) 对角线上元素都不为0。其逆矩阵也是对角矩阵,只用把每个对角线元素变为倒数。

  2. 初等矩阵都是可逆矩阵,并且

    \[E (i, j) ^ {- 1} = E (i, j), \quad E (i (c)) ^ {- 1} = E (i (c ^ {- 1})), \quad E (i, j (c)) ^ {- 1} = E (i, j (- c)).\]
  3. 如果 \(A\)\(B\) 是两个 \(n\) 阶可逆矩阵,则分块矩阵 \(\left[ \begin{array}{ll}A & 0\\ 0 & B \end{array} \right]\)\(\left[ \begin{array}{ll}0 & A\\ B & 0 \end{array} \right]\) 都可逆,并且

    \[\left[ \begin{array}{c c} A & 0 \\ 0 & B \end{array} \right] ^ {- 1} = \left[ \begin{array}{c c} A ^ {- 1} & 0 \\ 0 & B ^ {- 1} \end{array} \right]\] \[\left[ \begin{array}{l l} \mathbf {0} & \mathbf {A} \\ \mathbf {B} & \mathbf {0} \end{array} \right] ^ {- 1} = \left[ \begin{array}{l l} \mathbf {0} & \mathbf {B} ^ {- 1} \\ \mathbf {A} ^ {- 1} & \mathbf {0} \end{array} \right]\]

练习题

例题1

\(A\)\(n\) 阶矩阵,且 \(A^2 - 3A + 2E = 0\),其中 \(E\) 是单位矩阵。证明 \(A\) 可逆,并求 \(A^{-1}\)

解答
\(A^2 - 3A + 2E = 0\),整理得 \(A^2 - 3A = -2E\),即 \(A(A - 3E) = -2E\)。两边同时乘以 \(-\frac{1}{2}\),得 \(A\left(\frac{3E - A}{2}\right) = E\)。因此,\(A\) 可逆,且 \(A^{-1} = \frac{3E - A}{2}\)


例题2

\(A\)\(B\) 均为 \(n\) 阶可逆矩阵,且 \(A + B\) 也可逆。证明 \(A^{-1} + B^{-1}\) 也可逆,并求其逆矩阵。

解答
\(A\)\(B\) 可逆,有 \(A^{-1} + B^{-1} = A^{-1}(E + AB^{-1})\)。由于 \(A + B\) 可逆,考虑 \(A^{-1} + B^{-1} = A^{-1}(A + B)B^{-1}\)。因为 \(A^{-1}\)\(A + B\)\(B^{-1}\) 均可逆,所以 \(A^{-1} + B^{-1}\) 可逆,且其逆矩阵为 \(B(A + B)^{-1}A\)


例题3

\(A = \begin{bmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 4 \end{bmatrix}\),用初等变换法求 \(A^{-1}\)

解答
构造增广矩阵并施行初等行变换:

\[\left[ \begin{array}{cc|cc} 1 & 2 & 1 & 0 \\ 3 & 4 & 0 & 1 \end{array} \right] \xrightarrow{R_2 - 3R_1} \left[ \begin{array}{cc|cc} 1 & 2 & 1 & 0 \\ 0 & -2 & -3 & 1 \end{array} \right] \xrightarrow{-\frac{1}{2}R_2} \left[ \begin{array}{cc|cc} 1 & 2 & 1 & 0 \\ 0 & 1 & \frac{3}{2} & -\frac{1}{2} \end{array} \right] \xrightarrow{R_1 - 2R_2} \left[ \begin{array}{cc|cc} 1 & 0 & -2 & 1 \\ 0 & 1 & \frac{3}{2} & -\frac{1}{2} \end{array} \right]\]

因此,\(A^{-1} = \begin{bmatrix} -2 & 1 \\ \frac{3}{2} & -\frac{1}{2} \end{bmatrix}\)


例题4

\(A\)\(n\) 阶矩阵,且 \(A^3 = 0\)。证明 \(E - A\) 可逆,并求其逆矩阵。

解答
考虑 \((E - A)(E + A + A^2) = E + A + A^2 - A - A^2 - A^3 = E - A^3 = E\)。因此,\(E - A\) 可逆,且 \((E - A)^{-1} = E + A + A^2\)


例题5

\(A = \begin{bmatrix} 2 & 0 & 0 \\ 0 & 3 & 0 \\ 0 & 0 & 4 \end{bmatrix}\),求 \(A^{-1}\)

解答
由于 \(A\) 是对角矩阵,且对角线元素均不为零,故 \(A\) 可逆。其逆矩阵为对角矩阵,对角线元素为原对角线元素的倒数:

\[A^{-1} = \begin{bmatrix} \frac{1}{2} & 0 & 0 \\ 0 & \frac{1}{3} & 0 \\ 0 & 0 & \frac{1}{4} \end{bmatrix}\]

例题6

\(A\)\(B\) 均为 \(n\) 阶矩阵,且 \(AB = E\)。证明 \(A\)\(B\) 均可逆,且 \(A^{-1} = B\)

解答
\(AB = E\),根据可逆矩阵的性质,若 \(AB = E\),则 \(A\)\(B\) 均可逆,且 \(A^{-1} = B\)\(B^{-1} = A\)


例题7

\(A\)\(3\) 阶矩阵,且 \(|A| = 2\)。求 \(|(2A)^{-1} - 3A^{*}|\),其中 \(A^{*}\)\(A\) 的伴随矩阵。

解答
\(A^{*} = |A|A^{-1} = 2A^{-1}\),得 \((2A)^{-1} = \frac{1}{2}A^{-1}\)。因此:

\[(2A)^{-1} - 3A^{*} = \frac{1}{2}A^{-1} - 3 \cdot 2A^{-1} = \frac{1}{2}A^{-1} - 6A^{-1} = -\frac{11}{2}A^{-1}\]

于是:

\[|(2A)^{-1} - 3A^{*}| = \left| -\frac{11}{2}A^{-1} \right| = \left(-\frac{11}{2}\right)^3 |A^{-1}| = -\frac{1331}{8} \cdot \frac{1}{|A|} = -\frac{1331}{16}\]
Last updated on